Observatieverslag, Rapid Intervention Force Nederland (RIFN) – Team Observatie Constructivistische Groeperingen (TOCG).
Status: Geheim
Plaats delict: 3e Nationaal Opleiding & Ontwikkeling Congres 2012 (sic), Maarsen
Misdrijf: Verduistering van geheugenmateriaal
Verdachte: Robert-Jan S., hoogleraar te Utrecht (hierna ‘verdachte’)
Motief: transfer bevorderen
Medeplichtigen: Trainers en opleiders (hierna ‘medeplichtigen’)
Datum: 20 maart 2012
Tijdstip: 10.00 – 12.00 uur
Observerend agent: L. Mischke (undercover)
Beschrijving toedracht:
De observatie van verdachte werd reeds geruime tijd geleden ingesteld (onopvallend), omdat verdachte opereert in de scene van collectief leren, digitaal leren en communities of practice. Verdachte laat zich daarin kennen als (informal) leader, die anderen op sleeptouw neemt door vernieuwende ideeën en nimmer aflatende pogingen om die ideeën toegepast te krijgen. Zijn gedachtegoed heeft hij aan velen overgedragen en het is niet uit te sluiten dat her en der in het land gemeenschappen gevormd zijn, die leren zoals verdachte bedoeld heeft.
De observatie werd opgestart omdat verdachte zich uiterst zelden baseert op neuro-psychologische kennis bij het verklaren van de effectiviteit van leerprocessen. Veeg teken.
Enige tijd was de observatie geïntensiveerd, omdat wij verwachtten dat de dynamiek van handeling een climax zou bereiken. Helaas was het tot heden niet mogelijk hier een ‘heterdaadje’ te bewerkstelligen. Verdachte is kundig in het omzeilen van handelingen en uitspraken die grond zouden bieden voor ingrijpen. Keer op keer hebben wij de observatie moeten afbreken zonder enig succes.
Tot 20 maart, 10.00 uur, leek alles binnen een acceptabel kader te blijven en werd onze waakzaamheid op sluwe wijze op de proef gesteld. Verdachte wist op de dag zelf een bijzonder boeiende presentatie te geven over duurzaam leren in turbulente tijden. Ogenschijnlijk lag het accent in de presentatie op transfer van geleerde kennis en vaardigheden.
Terecht stelde verdachte in zijn presentatie, dat “door de onvoorspelbaarheid van de context de behoefte aan transfer groter wordt”. Verdachte had alle (professionele) argwaan van onze observerend agent al bijna weggenomen door toe te lichten, dat transfer onder te verdelen is in NEAR en FAR, en dat FAR Transfer te maken heeft met optimale toegang tot het geheugen. (Observerend agent noteerde hier: ‘dus hoe beter het geleerde in mijn geheugen is opgeslagen en hoe beter de toegang tot dat opgeslagen materiaal, hoe groter de transfer’). Dit zou door breinleerders zonder meer worden onderschreven.
Tenslotte meende verdachte zijn dwaalspoor te moeten completeren door 6 ‘transfer gaps’ te benoemen en met zijn gehoor te delen hoe die kunnen worden gedicht. Ook dat klonk weer heel aannemelijk en praktisch.
Vermoedelijk was dit het punt waar verdachte zich veilig genoeg waande om de doodssteek te zetten. Verdachte lichtte toe, dat hij als transfer-bevorderende maatregel deelnemers vraagt om zich alvast voor te stellen hoe zij de nieuwe vaardigheid toe passen in hun werk.
Ziet u, hoe subtiel verdachte te werk gaat? Het klinkt erg logisch. En voordat u het weet zit u op een van de dwaalsporen van transfer en effectmeting. Bijna was verdachte ook deze keer weer door de mazen geglipt, ware het niet dat onze waakzame agent het plan doorzag.
Welnu, twee aspecten lichten wij uit, om aan te tonen dat er voldoende grond was om in te grijpen:
- Denken in ‘gaps’, hoe logisch het ook klinkt, is een risico. Denken in ‘gaps’ verlaagt de effectiviteit van interventies juist. Dat leren wij onder meer door Appreciative Inquiry. Vele malen beter is het om talenten, kwaliteiten, potentieel en goede ervaringen te benoemen om grootst mogelijke effectiviteit te bereiken. Maar dat terzijde, want waar het echt om gaat, is:
- De belangrijkste overtreding bestaat daarin dat verdachte de focus legt op de nieuwe vaardigheid of kennis als transfer- of effectversterkende maatregel. Evalueren van de effectiviteit van een training of opleiding zou nooit mogen gaan over de aangeleerde technieken, de kennis of de vaardigheid, maar zou moeten gaan over het effect. We kijken anders in feite naar de middelen en niet de doelen. Waar het om gaat, is dat wij zo leren dat wij het nieuw-geleerde optimaal opslaan in ons geheugen en het effectief kunnen oproepen op het moment van toepassing. Daarvoor moet je wel weten welk geheugensysteem je aanspreekt en wat de juiste ‘cues’ zijn om de kennis weer op te roepen. Dat samengevat is niets anders dan richten op succes en niet op de specifieke kennis en vaardigheid. Voordat je het weet ‘choke’ je op het moment supreme in een te veel aan kennis (zie blog ‘lentekriebels’).
Kortom, ruim voldoende aanleiding om een halt toe te roepen.
Verdachte zou waarschijnlijk knarsetandend hebben gemompeld: “I’ll be back”, maar de boeien waarin wij hem sloegen zijn louter virtueel van aard en nog eens impliciet ook.
Echter is er weer een onderzoek succesvol afgesloten en hopen wij weer enkele van de medeplichtigen op het juiste spoor te hebben gebracht.
Implicit Learning Support 