Dit is mijn eerste blog. In een korte instructie over bloggen las ik – tot mijn grote opluchting – dat het niet alleen gaat om informatief, onderzoek en instructie. Nee, je mag ook razen en tieren. Gaaf! Dat komt even mooi uit.
Want laat ik nou al 10 jaar een hevige wrok te hebben opgespaard. TEGEN JULLIE, OPLEIDERS EN TRAINERS IN NEDERLAND. Nu mag het eruit.
Hoe zit dat met die 10 jaar? Al die tijd koop ik al trainingen en opleidingen in. En al die tijd knaagt een gevoel van onbehagen. Dat gaat met name over de vraag of een training wel ‘werkt‘ . Veel opleidingsadviseurs zullen het met me eens zijn dat je vaak maar op je gevoel en ervaring af moet gaan als je trainingen inkoopt. Want de trainingsbureaus hebben de meest uiteenlopende methoden, verpakt in goed klinkende verhalen.
En dan loop je ook nog eens tegen trainingen op, waarvan een collega opleidingsadviseur riep “krijg ik jeuk van”.
OK, er zijn methodes om de effectiviteit – en zelfs de Return on Investment – van een opleiding te berekenen. Mijn baas vraagt erom, ik kan er mee scoren, dus ik praat mee over effectiviteit en doe alsof ik er een woord van geloof. Maar de kriebel blijft.
Een tijd terug kreeg ik al even wat munitie in handen, met een snijdend artikel van Harm Weistra. Hij veegde de vloer aan met de methode van Kirkpatrick (effect van opleidingen op vier niveaus). Kan dat artikel niet meer vinden. Stuur het me en eeuwige dank is je deel!
De doorbraak was echter het boek van Ap Dijksterhuis, ‘het slimme onbewuste’.
Wat is de sleutel van dat boek voor mij? Dat is de vaststelling dat meer dan 95% van al je handelen en beslissen onbewust gebeurt. Al was het maar 60%, we doen met trainen en opleiden iets heel erg fout. Want we richten ons alleen maar op het bewuste leren. We formuleren leerdoelen en –resultaten en we ontwerpen en methode waarmee we beweren die doelen en resultaten te bereiken. Allemaal heel bewust, en dus potentieel helemaal de plank mis.
En dan schrijven we ook nog eens de effecten die we na een training zien, helemaal aan die training toe. Dat noem ik een lichte vorm van oplichterij.
In bredere zin begon me te dagen dat wij meer moeten doen met de werking van ons brein. We zijn te veel bezig met de vraag of een training effectief is, maar we moeten ons afvragen of de training past bij de werking van ons brein.
Natuurlijk ben ik niet de enige die dat ontdekte. Voila: daar was ‘breinleren’. Het is inmiddels een groeiende hype in trainings- en opleidingsland. Ik zeg bewust hype, want ook daar weer: veel toepassingen en interventies die heel erg overtuigend klinken. En ook hier weer veel bordkarton. Werking van enkele hersenregionen wordt klakkeloos vertaald naar allerlei trainingen. Klink allemaal gaaf, modern, wetenschappelijk verantwoord. En is het vaak niet.
Dat is duizendmaal jammer, omdat wetenschappelijk onderzoek nou juist erg interessante methodes oplevert, die heel goed toepasbaar zijn. Het vergt alleen veel werk van opleiders en trainers om die op te diepen.
En dat mogen we best vragen, want als trainen en opleiden ook maar iets te maken heeft met voorbeeldgedrag, dan kan het niet anders dan dat we voortdurend doorontwikkelen. MAAR DAN ECHT!
Blijf me lezen, want ik kom met voorbeelden, aanzetten en toepassingen!
Implicit Learning Support 